Geçmişle ilgili, geçmişten bugüne dek varlığını sürdürerek gelen öznel ya da nesnel içerikli sözcükler, kişi ve yer adları gibi her türlü dilsel anlam birimleri, tıpkı mekân boyutunda uzaklaşılan bir nesnenin gittikçe küçülerek görünemez bir ana kadar verdiği resimlere benzerler.
Geçip giderek geçmişte kalan ve her an için daha da uzaklara düşen şeyler, zaman yolculuğunda yol alan özne için anlam sakatlanmalarına ve en sonunda da yok oluşa uğrar.
O nedenledirki geçmişe ve tarihe ilişkin akıl yürütmelerde, ne denli bilimsel yöntem kullanılırsa kullanılsın düşünce birliğine ve uzlaşmaya varmak olanaksızlaşır; bilip anlamak, yerini zannetme ve varsayıma bırakır.
Tüm canlılar gibi üreyerek kendi türünü geleceğe taşımak için didinen insan da tüm kültürel ve geleneksel birikimlerini güncel koşullara uyarlayarak varolma mücadelesi verir. İnsan tekinin kendisine başlangıç referansı olarak seçeceği tarihsel karakter ve kahramanlar tekil anlamda yalnızca kendisini bağlayacakken bu seçimin örgütlenerek kitleselleşmesi toplumsal varlığı ilerilere taşıyabileceği gibi o toplumun dağılmasına da yol açabilir.
“Biz şimdi kırkına yaklaşanlar, Osmanlı İmparatorluğu’nun son gençleriyiz. 1914’te üç, beş, yedi yaşında bulunan çocuklar, bugün yeni Türkiye’nin gençleri olmuşlardır ve hatırlarında imparatorluktan hiçbir iz kalmamıştı. İşte onlara saltanatın Suriye’de, Filistin ve Hicaz’daki son yıllarını anlatmak istiyorum.”
İşte bunları söyler Falih Rıfkı Atay, 1950’lerin ortasında yazdığı “Zeytindağı”nda.
Kitabında bir imparatorluğun hazin çöküşünü anlatır ve tarihsel bir başvuru kaynağıdır.
Çöküş ve kuruluşun 100. Yılında varılan aşamada, somut tarihle bağı koparılarak yakın tarihi görüp anlamaktan çok uzaklara savrulmuş ve akıldışı referanslarla üretilmiş yeni bir “insan” durmaktadır karşımızda.
Çağdaş ve akılcı eğitim ile öğrenim gör(e)meyen insanlar, ne sözcüklerin ne de okumanın gücünü bilebileceklerdir.
Her türlü faşizm, ilkin cehaletin kör kuyusunda tohumlanır. Sonrasında da tüm güzellikleri aynı kuyunun içerisinde yok eder.
Fikret Yıldırım
Görsel | Google
